Adet Öncesi Gerginlik Tanısı ve Tedavisi

premenstrüel sendrom nedir - pms - adet öncesi gerginlik sendromu - adet öncesi gerginlik tanısı ve tedavisi







PREMENSTRUEL SENDROM (PMS)

-------------------------------------------------------------------------------





Premenstrüel sendrom; adetten hemen önceki dönemde yaşanan sinirlilik, gerilim, gerginlik, duygusal labilite, depresyon, baş ağrısı, göğüs gerginliği ve karında gaz şikayeti gibi bir çok yakınmayı içine alan ve yaşam kalitesini etkileyen bir durumdur.



Premenstruel sendrom kısaca "PMS" olarak ifade edilmekte ve "adet öncesi gerginlik" veya "adet öncesi gerilim sendromu" olarak da bilinmektedir.



Yani PMS tanısının konabilmesi için adet öncesi dönemde görülen şikayetlerin normal yaşam aktivitesinde değişikliklere neden olması gerekmektedir.



Şikayetler tipik olarak; adet periyodunun "luteal faz"ı sonlarında, yani adetten önceki yaklaşık 5-7 günlük dönemde başlar, adetten hemen önce şiddetlenir ve adetle birlikte kaybolur.



PMS ileri düzeyde ise tüm adet süresince de devam edebilir. Hatta bazı durumlarda sinirsel gerginlikler yumurtlama döneminde de görülebilmektedir.



Premens gerilimin nedenleri nelerdir?

Mens öncesi gerilimin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte adet periyodu boyunca kan dolaşımındaki hormonlardaki değişikliklere bağlanmaktadır.



PMS tanısı nasıl konur?

Premenstrüel sendromda tanı için en güvenilir yol, 2-3 ay süre ile şikayetleri kaydetmek ve şiddetlerini skorlamaktır. Şikayetler fiziksel ve ruhsal olarak ayrılmalı ve ne zaman başlayıp ne zaman bittiği düzenli şekil de kaydedilmelidir. Tanı için objektif kriter veya testler maalesef mevcut değildir.



Premenstruel sendromu olan kadınların yakınmaları farklılıklar gösterir. Bir kadında sinirlilik belirginken bir diğerinde göğüslerde gerginlik ve ağrı hissi ana şikayet konusu olabilir. Benzer şekilde aynı kadında, her adet öncesi dönemindeki yakınmalar da değişebilir.



Yine, PMS de görülen şikayetler değişik kültürlerde değişik şekillerde olabilir. Örneğin; uzak doğulu kadınlarda en sık ağrı şikayetleri olurken, gelişmiş batı toplumlarında depresyon en sık karşılaşılan bulgudur.



Kişinin sosyal hayatını olumsuz etkileyen ve her ay görülen bir grup yakınmalar, kadının kendine olan güvenini yitirmesine ve yaşam kalitesinin olumsuz yönde etkilenmesine neden olabilir.



Adet öncesi dönemde pek çok şikayet (semptom) oluşabilir. En sık olarak:



Baş ağrısı ve migren atakları

Bulantı, kusma

Depresyon

Duygusal labilite (kırılganlık)

Hafıza kaybı (amnezi)

Kolay öfkelenme, sinirlilik (anksiyete)

Ajitasyon (Etrafa sataşma)

İntihar (suisid) ve suç işlemeye eğilim

Konsantrasyon güçlüğü

Uykusuzluk

Çarpıntı

Denge dozuklukları

Eklem ağrıları (artralji)

Karında şişkinlik (distansiyon)

Göğüslerde şişme ve ağrı (mastalji)

Halsizlik

Kabızlık (konstipasyon)

Kasıklarda ağrı (pelvik ağrı)

Kilo alma (vücutta sıvı tutulumuna bağlı)

İştah artması (blumia) veya azalması (anoreksia)

Ödem ve şişkinlikler

Sıcak basmaları

Ses ve kokulara hassasiyet

Sırt ve bel ağrıları

Ciltte yağlanma ve sivilcelenme (akne)

şikayetleri görülmektedir.



Adet Öncesi Gerginlikte Tedavi ve Korunma Yolları

Permenstruel sendromun nedeni tam bilinmediğinden kesin olarak tedavisi de yoktur.



Tedavide bir çok yöntem kullanılmakta olup, temel prensip ovulasyonu (yumurtlama olayını) baskılayarak, kanda oluşan hormon değişikliklerini ayarlamaktır. Bu amaçla en çok doğum kontrol hapları kullanılmaktadır.



Ayrıca, tedavi şekli baskın olan semptomuna yönelik olmalıdır. Örneğin; vucutta sıvı toplanması ve şişme şikayeti varsa hafif etkili bir idrar söktürücü bu dönemde alınırken, yine bu dönemde tuz ve sıvı alımı kısıtlanmalıdır.



f0 PMS sorunu yaşıyorsanız doğru beslenmeniz önemlidir !

Beslenmede;

Az az ve sık sık yemek,

Özellikle adet öncesi dönemlerde şeker, kırmızı et, cips, fast food ürünleri, alkol, kafein (kahve, çikulata, kola gibi) ve donmuş yağ tüketiminin azaltılması

Yeşil sebze, meyve ve bakliyat tüketiminin arttırılmasına ağırlık vermek

Kalsiyumdan zengin diyete (süt ve süt ürünleri) önem vermek gerklidir.



PMS nedeni ile baş, bel, bacak veya kasık ağrısının ön plana çıktığı durumlarda naproksen, ibuprofen, mefanamik asit gibi ağrı kesiciler kullanılabilir. Ancak Salisilik asit (aspirin), adet kanamasını arttırabileceği için bu dönemlerde alınmamalıdır.



Son yıllarda tıbbi literatüre geçen ve kendi deneyimlerimizle de PMS tedavisinde oldukça yararlı olduğunu gördüğümüz "Evening Primrose Oil" ve "Agnus Castus" isimli bitkisel kökenli ilaçların kullanımları da artmaktadır.



İleri düzey psikolojik problemler yaşayan kişilerde hipnoz tedavileri (hipnoterapi) ve psikolog desteği sağlanabilir.